بررسی تأثیر برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی بر سطح اثربخشی سازمان‌های چابک (مطالعه موردی: شهرداری‌های استان تهران)

در دنیای رقابتی عصر حاضر، سازمانها برای رشد و پایداری خود باید به شدت تلاش نموده و از استراتژی مناسب جهت پیشرفت و حفظ بقای خود بهره گیری نمایند. محیط پیرامون سازمان ها به سرعت در حال تغییر است که از جمله این تغییرات تنوع تقاضا و نیازهای مشتریان است. محدودیت مهم دیگری که سازمان ها را در تنگنا قرار داده است کمیابی و محدودیت منابع و امکانات می باشد. بنابراین سازمان ها برای اینکه بتوانند بر همه این مشکلات غلبه نموده و پیوسته پیروز بمانند باید توانمندی های خود را گسترش داده و از انعطاف پذیری کافی برخوردار گردند. همچنین محیط پیرامون سازمان ها پیوسته در حال تغییر است و این تغییرات سبب ایجاد تنوع انتظارات در کارکنان و مشتریان و همچنین تامین کنندگان سازمان می گردد. لازمه پاسخگویی سریع و موثر به این نیاز ها تدوین یک برنامه ریزی طولانی مدت و ایجاد اثربخشی در منابع سازمان می باشد. لذا سازمان ها باید بتوانند خود را با محیط پیرامون خود وفق داده و از انعطاف پذیری زیادی برخوردار باشند. طبق تعریف و توصیف پژوهشگران این ویژگی ها در چابکی سازمانی خلاصه می شود. با توجه به اینکه مهمترین منبع هر سازمان نیروی انسانی آن است، ضروری است سازمانها بستر برنامه های جاری خود را، باساز و کارهایی برای بررسی و ارزیابی محیط و کشف فرصت های استراتژیک در راستای توانمندی و توسعه نیروی انسانی کامل کنند. این اولین گام در انجام یک حرکت استراتژیک است .حرکت های استراتژیک در بستر محیط کسب و کار شکل می گیرد و این امر پیوند جداناپذیری را بین اثربخشی استراتژی و شرایط محیط کسب و کار برقرار می سازد. با توجه به اینکه در سازمانها، عامل مهم در بالا بردن اثربخشی، نیروی انسانی است و بخشی است که در مصدر هدایت سازمان قرار دارد برآن شدیم تا در این تحقیق با بررسی تاثیر برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی در اثربخشی سازمان اهمیت این حوزه را در بقا و پایداری و رشد سازمانها بیش از پیش نشان دهیم. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر ابعاد مختلف برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی بر اثربخشی سازمان بوده است. جهت ارزیابی اثربخشی سازمان چهار بعد متغیر کیفیت محصولات و خدمات، استحکام فرهنگ سازمانی، بازدهی منابع انسانی و نقل و انتقالات منابع انسانی توسط گویه های مناسب مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر 111 نفر از مدیران اداری شهرداری های استان تهران می باشند که هرکدام یک پرسشنامه قابل استفاده شامل گویه های ابعاد مختلف اثربخشی سازمانی و گویه های سنجش برنامه ریزی استراتژیک را تکمیل نمودند. لازم به توضیح است که این پژوهش توسط نویسنده به طور موازی در شرکت صاایران نیز انجام شده است که نتایجی مشابه این پژوهش در بر داشته است. تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل و آزمون T انجام گرفته است. به کمک تکنیک معادلات ساختاری مدل روابط بین دو حوزه طراحی گردید. در این مدل برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی یک متغیر برون گرا با چهار گویه و متغیر اثربخشی با چهار بعد به صورت درونگرا طراحی گردید. نتایج بدست آمده از تحلیل مدل معادلات ساختاری نشان دهنده پذیرش هر چهار فرضیه پژوهش بوده و اثربخش بودن برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی را در سازمان تأیید کرده است. بر اساس نتایج این پژوهش برنامه ریزی منابع انسانی بیشترین تاثیر را بر استحکام فرهنگ سازمانی(CHR) دارد. همچنین بازدهی منابع انسانی سازمان نیز بسیار از این برنامه ریزی متاثر می باشد. با توجه به نتایج این پژوهش در راستای تحقق اهداف سازمان برنامه ریزی منابع انسانی از ملزومات می باشد.